Vốn hóa cổ phiếu token hoá tăng gần 167% chỉ sau 18 tháng
So với khoảng giữa năm 2023, khi quy mô thị trường cổ phiếu token hoá mới dao động quanh 450 triệu USD (theo Dune Analytics và Messari), mức vốn hóa hiện tại đã tăng gần 167% chỉ trong vòng 18 tháng. Đây là một trong những phân khúc tăng trưởng nhanh nhất trong nhóm tài sản số gắn với tài chính truyền thống (Real World Assets – RWA).
Động lực chính phía sau đà tăng này đến từ ba yếu tố. Thứ nhất, khung pháp lý tại nhiều khu vực trọng điểm đã dần rõ ràng hơn. Thứ hai, các định chế tài chính truyền thống bắt đầu triển khai các sáng kiến token hóa một cách bài bản. Thứ ba, hạ tầng công nghệ blockchain đã đủ trưởng thành để đáp ứng yêu cầu về bảo mật, thanh khoản và tuân thủ.
Đáng chú ý, các cổ phiếu công nghệ lớn đang chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng vốn hóa. Apple, Tesla và Amazon – thông qua các phiên bản cổ phiếu token hoá – hiện chiếm khoảng 40% quy mô toàn thị trường. Bên cạnh đó, cổ phiếu của nhiều doanh nghiệp châu Âu và châu Á cũng đang dần xuất hiện trên blockchain, cho thấy xu hướng mang tính toàn cầu.
Cổ phiếu token hoá là gì và hoạt động ra sao?
Cổ phiếu token hoá (tokenized stocks) là các token kỹ thuật số phát hành trên blockchain, đại diện cho giá trị hoặc quyền tiếp cận đối với cổ phiếu thực tế của các công ty niêm yết như Apple, Tesla, NVIDIA hay Google. Về bản chất, mỗi token được backed 1:1 bởi cổ phiếu thật, do các tổ chức tài chính hoặc đơn vị lưu ký được cấp phép nắm giữ.
Khác với cổ phiếu truyền thống, cổ phiếu trên blockchain cho phép giao dịch 24/7, sở hữu phân mảnh với giá trị chỉ từ vài USD, và có thể tích hợp trực tiếp vào các giao thức DeFi như lending, yield farming hoặc làm tài sản thế chấp. Tuy nhiên, đa phần cổ phiếu token hoá hiện nay không đi kèm quyền biểu quyết hay cổ tức trực tiếp, mà chủ yếu phản ánh biến động giá của tài sản cơ sở.
Tokenized stocks được xem là một mảnh ghép quan trọng trong xu hướng Real World Assets (RWA) – đưa tài sản truyền thống của thế giới thực lên blockchain. Đến cuối năm 2025, phân khúc này đã đạt vốn hóa xấp xỉ 1,2 tỷ USD, tăng trưởng mạnh so với chỉ khoảng 450 triệu USD vào giữa năm 2023.
Hạ tầng công nghệ và khung pháp lý đang thay đổi thế nào?
Từ năm 2023 đến nay, kiến trúc kỹ thuật của các nền tảng cổ phiếu token hoá đã có bước tiến đáng kể. Phần lớn dự án hiện sử dụng blockchain được cấp quyền (permissioned blockchain) hoặc các mạng EVM có cơ chế kiểm soát chặt chẽ, kết hợp hợp đồng thông minh để tự động hóa các quy trình như đối soát, phân phối và báo cáo.
Song song đó, khung pháp lý cũng dần hoàn thiện. Liên minh châu Âu đã đưa ra bộ quy định MiCA cho tài sản số. Tại Mỹ, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch (SEC) bắt đầu làm rõ ranh giới pháp lý đối với chứng khoán số. Trong khi đó, Singapore và Hong Kong triển khai các sandbox pháp lý, cho phép thử nghiệm mô hình cổ phiếu token hoá trong phạm vi kiểm soát.
Những bước đi này giúp giảm đáng kể rào cản đối với các tổ chức tài chính lớn, từ đó thúc đẩy dòng vốn tổ chức – yếu tố then chốt đằng sau đà tăng vốn hóa gần đây.
Các nền tảng giao dịch cổ phiếu token hoá phổ biến nhất năm 2025
Sự mở rộng nhanh chóng của thị trường kéo theo sự tham gia của nhiều sàn giao dịch và nền tảng tài chính lớn. Một số cái tên nổi bật nhất trong năm 2025 gồm:
Kraken (xStocks)
Kraken là một trong những sàn tiên phong triển khai cổ phiếu token hoá dưới thương hiệu xStocks. Nền tảng này hỗ trợ hơn 60 cổ phiếu và ETF Mỹ, bao gồm TSLAx (Tesla), AAPLx (Apple), NVDAx (NVIDIA) và SPYx (ETF S&P 500). Điểm khác biệt lớn là nhà đầu tư có thể rút token về ví cá nhân và sử dụng trực tiếp trong hệ sinh thái DeFi trên Solana.
Bybit (xStocks)
Bybit là một trong những sàn giao dịch tiền mã hoá hàng đầu thế giới, Bybit hợp tác với Backed Finance cho ra mắt giao dịch xStocks vào ngày 30 tháng 7 năm 2025, ban đầu với 7 cổ phiếu công nghệ Apple (AAPL), Tesla (TSLA), Alphabet (GOOGL), Microsoft (MSFT), NVIDIA (NVDA), Meta (META) và Amazon (AMZN) và các cổ phiếu crypto như Strategy (MSTR), Robinhood (HOOD) và Circle (CRCL).
Bitget Onchain (hợp tác với Ondo Finance)
Bitget mở rộng sang mảng cổ phiếu token hoá thông qua hợp tác với Ondo Finance, cung cấp hơn 100 cổ phiếu Mỹ. Giao dịch được thực hiện bằng USDC, hỗ trợ zero-gas cho lệnh limit, nhắm đến nhóm nhà đầu tư crypto-native muốn tiếp cận cổ phiếu truyền thống mà không rời khỏi blockchain.
Backed Finance (xStocks)
Backed Finance đóng vai trò là đơn vị phát hành token, đảm bảo tài sản được backed bởi cổ phiếu thật. Các token của Backed hiện được niêm yết trên Kraken, Bybit và nhiều DEX trong hệ sinh thái Solana, trở thành một trong những nguồn cung cổ phiếu token hoá lớn nhất thị trường.
Robinhood (khu vực EU)
Robinhood gây chú ý khi cung cấp hơn 200 cổ phiếu token hoá, không chỉ bao gồm cổ phiếu niêm yết mà còn có cả công ty tư nhân như SpaceX hay OpenAI. Đây được xem là bước đi táo bạo, mở rộng khái niệm cổ phiếu trên blockchain vượt ra ngoài phạm vi thị trường chứng khoán truyền thống.
Ngoài ra, Bybit, Gemini và một số giao thức DeFi trên Solana và Ethereum cũng đang thử nghiệm hoặc mở rộng mảng cổ phiếu token hoá, góp phần làm hệ sinh thái ngày càng đa dạng.
Cổ phiếu nào được giao dịch trên blockchain nhiều nhất năm 2025?
Xét theo vốn hóa và thanh khoản, một số cổ phiếu token hoá phổ biến nhất trong năm 2025 có thể kể đến:
SPYX – phiên bản token hoá của ETF S&P 500, hiện là tokenized stock có vốn hóa lớn nhất thị trường, ước tính trên 10 triệu USD.
TSLAX – đại diện cho cổ phiếu Tesla, hưởng lợi lớn từ mức độ quan tâm cao của cộng đồng crypto.
AAPLX – cổ phiếu token hoá của Apple, thường nằm trong nhóm thanh khoản cao nhất.
NVDAX – cổ phiếu token hoá của NVIDIA, bùng nổ mạnh nhờ làn sóng AI toàn cầu.
GOOGLX – đại diện cho Alphabet (Google).
COINX – cổ phiếu token hoá của Coinbase, được giới crypto quan tâm đặc biệt.
Bên cạnh đó, nhiều cổ phiếu lớn khác như Amazon, Microsoft, Meta, Exxon Mobil hay thậm chí GameStop (GMEx) cũng đã xuất hiện dưới dạng token trên blockchain, phản ánh mức độ mở rộng nhanh của thị trường.
Tác động thị trường và triển vọng tăng trưởng
Việc vốn hóa chạm mốc 1,2 tỷ USD không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng. Nó cho thấy token hóa đang dần được công nhận như một phương thức hợp lệ để đưa tài sản truyền thống lên blockchain. Theo các nhà phân tích, nếu xu hướng hiện tại được duy trì, quy mô thị trường có thể đạt 2,5 tỷ USD vào cuối năm 2025, thậm chí 4 tỷ USD trong kịch bản lạc quan.
Đà tăng này cũng tạo áp lực cạnh tranh lên các sàn giao dịch truyền thống, buộc họ phải nghiên cứu và triển khai các sản phẩm tài sản số tương tự. Về dài hạn, điều này có thể làm thay đổi cách cổ phiếu được phát hành, giao dịch và lưu ký trên phạm vi toàn cầu.
Cơ hội và rủi ro với nhà đầu tư
Đối với nhà đầu tư tổ chức, cổ phiếu token hoá mang lại lợi ích về hiệu quả vận hành, thanh khoản và khả năng mở rộng danh mục xuyên biên giới. Với nhà đầu tư cá nhân, lợi thế nằm ở mức vốn đầu tư thấp hơn, giao dịch linh hoạt và khả năng tiếp cận cổ phiếu nước ngoài dễ dàng hơn.
Tuy nhiên, rủi ro vẫn tồn tại. Khung pháp lý tại một số quốc gia chưa thống nhất, nguy cơ lỗi hợp đồng thông minh và vấn đề thanh khoản giữa các nền tảng là những yếu tố cần cân nhắc. Ngoài ra, chênh lệch giá giữa cổ phiếu token hoá và cổ phiếu truyền thống đôi khi vẫn xuất hiện, tạo cơ hội nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro.
Vai trò của cổ phiếu token hoá trong bức tranh tài chính mới
Việc cổ phiếu token hoá đạt vốn hóa 1,2 tỷ USD đánh dấu một cột mốc quan trọng trong quá trình số hóa thị trường tài chính. Đây không chỉ là sự bùng nổ về quy mô, mà còn là tín hiệu cho thấy niềm tin ngày càng lớn của thị trường vào mô hình cổ phiếu trên blockchain.
Trong bối cảnh công nghệ tiếp tục hoàn thiện và khung pháp lý ngày càng rõ ràng, nhiều khả năng giai đoạn tăng trưởng hiện tại mới chỉ là khởi đầu cho một sự chuyển dịch sâu rộng hơn trong cách con người sở hữu và giao dịch cổ phiếu trên phạm vi toàn cầu.
