80.000 BTC chuyển động sau 14 năm: Dấu hiệu bị hack lượng tử?

80.000 Bitcoin "Thức Giấc" Sau 14 Năm: Lời Giải Đáp Nằm Ở Đâu?

Ngày 4 tháng 7 năm 2025 đã ghi dấu một sự kiện chấn động cộng đồng tiền mã hóa: Tám ví Bitcoin từ thời kỳ "Satoshi" (2009-2011), mỗi ví chứa 10.000 BTC, bất ngờ thực hiện giao dịch chuyển tổng cộng 80.000 BTC. 

A single entity moved $8.6 BILLION of BTC from 8 addresses in the past day.

All of the Bitcoin was moved into the original wallets on either 2nd April or 4th May 2011 and has been held for over 14 years.

Currently, the Bitcoin is sitting in 8 new addresses and has not been… pic.twitter.com/nm53tVRzLJ

— Arkham (@arkham) July 4, 2025

Thời kỳ "Satoshi" thường được coi là từ năm 2009 đến 2011 – khi Bitcoin có thể được giao dịch hoặc khai thác bằng các bộ vi xử lý máy tính thông thường. Tám ví Bitcoin không hoạt động suốt thời gian dài này gần đây đã gửi mỗi ví khoảng 10.000 BTC. Điều này dấy lên nghi ngờ rằng các mối đe doạ từ máy tính lượng tử đã thúc đẩy việc chuyển tiền.

Số coin này không được gửi trực tiếp lên sàn giao dịch, mà được chuyển tới các địa chỉ SegWit mới – một dấu hiệu cho thấy nâng cấp bảo mật. Địa chỉ SegWit được cho là có khả năng chống lại các mối đe doạ lượng tử tốt hơn so với các địa chỉ cũ (dùng dạng P2PK hoặc P2PKH lặp lại), vốn dễ bị tổn thương hơn.

Một số bài đăng trên X (Twitter) cho rằng việc chuyển tiền này có thể liên quan đến một sự cố bảo mật hoặc lo ngại về máy tính lượng tử. Tuy nhiên, các nhận định này hiện chưa có bằng chứng cụ thể và phần lớn mang tính suy đoán.

Từ ngày 14 đến 15 tháng 7 năm 2025 – chỉ 10 ngày sau đợt chuyển tiền lớn – chủ ví đã gửi tổng cộng 28.600 BTC (trị giá hơn 3 tỷ USD) tới Galaxy Digital. Tính đến nay, khoảng 9.000 BTC đã được bán, có khả năng là nguyên nhân dẫn đến đợt điều chỉnh giảm giá ngày 15 tháng 7, khi BTC rớt khoảng 5% từ đỉnh gần nhất là 123.000 USD.

Bạn có biết? 80.000 BTC được khai thác vào năm 2011 với mức giá trung bình khoảng 2,45 USD/BTC, tương đương khoản đầu tư ban đầu chỉ khoảng 197.200 USD. Với giá Bitcoin hiện tại khoảng 118.000 USD, số BTC này có giá trị khoảng 9,44 tỷ USD, thể hiện mức tăng trưởng hơn 4.800.000%!

Mối Đe Dọa Lượng Tử: Liệu Có Phải Là Động Lực Chính?

Công nghệ lượng tử có thể đe doạ Bitcoin bằng cách bẻ khoá các khoá riêng tư (private key) bảo vệ ví người dùng – điều này có thể khiến bạn mất toàn bộ tài sản nếu không được bảo vệ đúng cách.

Nhiều người lo ngại rằng máy tính lượng tử có thể phá vỡ cơ chế bảo mật của mạng lưới Bitcoin và đe doạ sự tồn tại của nó. Các nhà phát triển đang nâng cấp hệ thống để đối phó với nguy cơ trong tương lai – dù nguy cơ thực sự có thể phải vài năm nữa mới xảy ra. Sự tập trung hiện tại là vào các ví không hoạt động (dormant wallets), vốn dễ bị tấn công nhất.

Máy tính lượng tử có thể lợi dụng điểm yếu trong hệ thống mật mã phi đối xứng của Bitcoin, đặc biệt là thuật toán ECDSA (Elliptic Curve Digital Signature Algorithm) – vốn được dùng để tạo cặp khoá riêng và khoá công khai.

Nếu thuật toán ECDSA bị phá vỡ, các đồng Bitcoin được bảo vệ bằng nó sẽ bị đe doạ. Các chuyên gia dự đoán tấn công lượng tử có thể diễn ra trong 5 đến 20 năm tới, với thời điểm khả thi là từ năm 2030 đến 2048.

Các ví cũ đặc biệt dễ bị tấn công lượng tử vì chúng sử dụng địa chỉ dạng P2PK hoặc P2PKH (lặp lại), vốn để lộ khoá công khai. Ước tính có khoảng 5,9 triệu BTC (khoảng 25% nguồn cung) hiện vẫn còn ở các địa chỉ này, khiến chúng trở thành mục tiêu tiềm tàng cho tấn công lượng tử trong tương lai.

Số 80.000 BTC vừa di chuyển đến từ các địa chỉ P2PK, nhưng vì các giao dịch trước đó chưa từng "xài đến" (first-spend), nên khoá công khai chưa bị tiết lộ – nghĩa là tạm thời vẫn an toàn. Việc chuyển về các địa chỉ SegWit còn tăng cường thêm lớp bảo mật.

Giải pháp từ cộng đồng phát triển Bitcoin

Nhà sáng lập Casa và CTO Jameson Lopp cùng các nhà phát triển Bitcoin đã đề xuất BIP (Bitcoin Improvement Proposal) nhằm đối phó với nguy cơ từ máy tính lượng tử. Mục tiêu là bảo vệ mạng lưới bằng cách đóng băng và dần loại bỏ các ví dễ bị tấn công – ước tính có thể ảnh hưởng đến khoảng 25% nguồn cung, bao gồm cả khoảng 1 triệu BTC được cho là thuộc về Satoshi Nakamoto.

Cá voi Bitcoin không hoạt động suốt 14 năm

Dữ liệu từ Arkham cho thấy tám ví nói trên thuộc về cùng một thực thể – làm dấy lên câu hỏi: Ai là "cá voi" mới nhất này?

Cá voi tiền mã hoá là người hoặc tổ chức sở hữu một lượng lớn coin, đủ để tác động tới thị trường. Một cá voi Bitcoin bỗng di chuyển 80.000 BTC sau 14 năm im lặng chắc chắn không thể không bị chú ý.

Hoạt động đáng ngờ đã được ghi nhận ngay trước khi chuyển BTC chính: Một ví liên quan đã gửi đi 10.000 Bitcoin Cash (BCH), có thể nhằm kiểm tra quyền truy cập vào khoá riêng – điều này làm dấy lên nghi ngờ về khả năng bị hack, theo Giám đốc Coinbase Conor Grogan. Tuy nhiên, hiện chưa có bằng chứng cụ thể.

Một trong những giả thuyết được ủng hộ nhiều nhất là: Đây có thể là ví thuộc về Roger Ver – người tham gia từ rất sớm vào Bitcoin từ năm 2011, được mệnh danh là “Bitcoin Jesus”. Ông bị bắt tại Tây Ban Nha vào tháng 4/2024 vì cáo buộc trốn thuế tại Mỹ, với số tiền lên tới 48 triệu USD từ việc bán 240 triệu USD Bitcoin. Roger Ver được bảo lãnh ra tù vào tháng 6/2025, ngay trước thời điểm BTC được chuyển, càng khiến giả thuyết này thêm phần hợp lý.

Bạn có biết? Mỗi lần chuyển 10.000 BTC nói trên là giao dịch đơn lẻ lớn nhất trong lịch sử Bitcoin. Kỷ lục trước đó chỉ là 3.700 BTC cho một giao dịch.

OP_RETURN là gì?

OP_RETURN là một tính năng trên blockchain Bitcoin cho phép người dùng nhúng dữ liệu nhỏ (tối đa 80 byte) trực tiếp vào giao dịch, biến phần output đó thành không thể chi tiêu được.

Từ ngày 1 đến 4 tháng 7 năm 2025, có bốn thông điệp OP_RETURN được ghi lên blockchain Bitcoin, gửi tới nhiều ví cùng lúc.

Thông điệp đầu tiên, vào 0:30 sáng ngày 1/7/2025, viết:
"THÔNG BÁO PHÁP LÝ: Chúng tôi đã chiếm quyền sở hữu ví này và toàn bộ tài sản trong đó."
(Transaction ID: 4f7c80c05fd77a9c9b180f7f6400560d1ab6cf3a4ba1b6bf7429eeeefa500a05)

Ba thông điệp tiếp theo được gửi trong vài ngày kế tiếp, kết thúc vào 4/7. Một thông điệp trong số đó đưa ra tối hậu thư: Chủ ví phải xác nhận quyền sở hữu bằng cách thực hiện một giao dịch on-chain với khoá riêng trước ngày 30/9/2025.

Hiện chưa có bằng chứng bị hack – nhiều khả năng đây chỉ là một chiến dịch spam có chủ đích, nhằm đánh lừa chủ ví để họ di chuyển tiền, từ đó chứng minh quyền kiểm soát. Những chiêu trò này thường nhắm vào ví không hoạt động, tuyên bố là "bỏ hoang".

Chiến dịch spam này đã khiến cộng đồng mạng dậy sóng. Có người cho rằng đó là chiêu trò pháp lý để ép chủ ví lộ diện. Một số khác gọi đây là “graffiti blockchain” – dữ liệu vô nghĩa được ghi lên chain. Tuy nhiên, thời điểm và nội dung có chủ đích cho thấy nó không đơn thuần là trò đùa.